دانستنی ها

کلسیم هیپوکلریت یا پودر کلر یک ترکیب معدنی با فرمول Ca(ClO)2 است. این ماده اصلی فعال محصولات تجاری با نام پودر سفید کننده، پودر کلر یا آهک کلر شده است که برای تصفیه آب به عنوان سفید کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان یکی از بهترین موادی شناخته شده است که برای ضدعفونی کردن استخرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب نسبتا پایدار است و نسبت به سدیم هیپوکلریت (سفید کننده مایع)، کلر بیشتری در دسترس دارد و بیشتر خرید پودر کلر رایج است. این ماده یک جامد سفید است در حالی که نمونه‌های تجاری آن زرد رنگ به نظر می‌رسد. کلسیم هیپوکلریک به دلیل تجزیه آهسته آن در هوای مرطوب بوی کلر به ویژه‌ای دارد و در آب سخت محلول نیست و در آب نرم تا مقدار متوسطی حل می‌شود.ای ماده معمولا به دو شکل زیر یافت می‌شود :

·         خشک (بی آب)

·         تر (آب رسان)

از دیگر نام‌های این ماده می‌توان به نمک کلسیم هیپوکلروز اسید، پودر بلیچینگ (سفیدکننده)، کلسیم اکسی کلرید و آهک کلرید اشاره کرد.

خواص فیزیکی و شیمیایی پودر کلر

در این قسمت به بیان برخی از خواص شیمیایی و فیزیکی کلسیم هیپوکلریت یا همان پودر کلر می‌پردازیم:

7778-54-3       CAS number

Ca(ClO)2         فرمول شیمیایی

142.98 گرم بر مول           جرم مولی

پودر سفید خاکستری          ظاهر

بو کلر شدید         بو

2.35 گرم برسانتی‌متر مکعب چگالی

100 درجه سانتی گراد(212 درجه فارنهایت)     نقطه ذوب

21 گرم بر  100میلی‌لیتر (دردمای 25 درجه سلسیوس)   حلالیت در آب

در الکل واکنش نشان می‌دهد حلالیت

175 درجه سانتی گراد(347 درجه فارنهایت)     نقطه جوش

قرص کلر چیست

قرص کلر در واقع همان همان کلسیم هیپو کلرات است با همان خواص و همان مصارف فقط برای عرضه و استفاده راحت تر برای تصفیه اماکنی از جمله از استخرها به جای پودر به صورت قرص استفاده می‌شود.

واکنش های پودر کلر

واکنش پودر کلر در آب از نوع واکنش‌های گرماده است و احتمال آتش گرفتن این ماده هنگام واکنش دادن آن با  موادی از جمله مواد و ترکیبات آلی و یا روغن‌ها وجود دارد. این ماده قابل اشتعال نیست اما می‌تواند به عنوان یک اکسنده برای مواد قابل آتش سوزی استفاده شود به‌طوری که حتی می‌تواند با موادی آلی همچون آمونیاک، سولفیدهای آلی و آمین‌ها واکنش انفجاری دهد. پودر کلر به دلیل دارا بودن کلسیم باعث افزایش میزان سختی آب می‌شود و دارای مقدار حدودی %65 الی %70 کلر می‌باشد.

پودر کلر هر دو خاصیت کاهش اسیدیته‌ای و اکسیودو را نشان می‌دهد. این یک پایگاه نسبتا قوی می‌باشد. محلول این ماده یک محلول کاملا اساسی است زیرا قسمت آنیونی آن می‌تواند پروتون را از یک مولکول آب قبول کندو آنیون هیدوکسیل را در محلول قرار دهد. این اساسی بودن به دلیل تمایل آنیون هیپوکلریت در پذیرش پروتون برای تبدیل شدن به اسید هیپوکلروز، یک اسید ضعیف است (واکنش‌ها در جهتی پیش می‌روند که اسیدها یا بازهای ضعیف تولید کنند).

ClO– + H2O → HClO + OH–

آنیون هیپوکلریت همچنین یک ماده اکسنده قوی است که حاوی اتم کلر در ظرفیت 1 است که در شرایط اسیدی با کاهش گونه‌های کلرید واکنش نشان می‌دهد (Cl– در اینجا عنصر کاهنده است) در اسید هیدوکلریک موجود است کلسیم کلرید، آب و کلر گازی. واکنش کلی به صورت زیر است:

Ca(ClO)2 + 4HCl → CaCl2 + 2Cl2 + 2H2O